Unia Europejska musi podjąć decyzję w sprawie przedłużenia licencji na stosowanie glifosatu

Instytucje Unii Europejskiej, w tym Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA), wielokrotnie badały sprawę możliwości stosowania glifosatu w UE. Przeciwnicy tego środka chwastobójczego twierdzą, na podstawie wyników licznych badań, że może on powodować nowotwory.

W 2002 r. glifosat został po raz pierwszy dopuszczony do użytku zgodnie z przepisami UE dotyczącymi pestycydów. Zarówno państwa członkowskie, jak i agencje Unii Europejskiej: Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA), nie stwierdziły, że jego zastosowanie powoduje jakiekolwiek niedopuszczalne skutki dla zdrowia ludzi i zwierząt lub dla środowiska.
W latach 2012-2015 toczyło się postępowanie, które miało na celu przedłużenie dopuszczenia stosowania glifosatu. Zgodnie z zasadami odnawiania zezwoleń na substancje czynne, badano, czy glifosat spełnia nowe kryteria zatwierdzenia, które zostały określone w unijnym prawodawstwie dotyczącym pestycydów w 2009 r. W październiku 2015 r. EFSA opublikowała raport, w którym stwierdziła, że zgodnie z aktualnym stanem wiedzy „glifosat prawdopodobnie nie stwarza zagrożenia rakotwórczego dla ludzi.”
Na początku roku 2016 r. Komisja Europejska obradująca w ramach Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz zaproponowała państwom członkowskim przedłużenie możliwości stosowania glifosatu. Ze względu na brak kwalifikowanej większości głosów, decyzja nie została podjęta. Brak zgody wynikał z całkowicie odmiennych raportów Agencji Badań nad Rakiem (IARC, agencja Światowej Organizacji Zdrowia) i EFSA. Agencja wydała oświadczenie, że glifosat jest "prawdopodobnie rakotwórczy". Tymczasem EFSA nie dopatrzyła się jakiegokolwiek negatywnego działania substancji. W związku z tą rozbieżnością zwrócono się do Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) z prośbą o ocenę właściwości zagrożenia substancji przed podjęciem rozstrzygającej decyzji w sprawie odnowienia pozwolenia na jej używanie w krajach Unii Europejskiej. Jednocześnie 29 czerwca 2016 r. Komisja Europejska podjęła samodzielnie decyzję o warunkowym dopuszczeniu do 31 grudnia 2017 r., aby umożliwić Europejskiej Agencji Chemikaliów przeprowadzenie oceny potencjalnej rakotwórczości glifosatu.

W lipcu 2016 r. KE dopuściła też możliwość ograniczenia stosowania produktów opartych o glifosat przez poszczególne kraje członkowskie: Ograniczenia te to m.in.:
- zakaz stosowania w produktach na bazie glifosatu surfaktanta - POEA, środka, który ułatwia przenikanie glifosatu do tkanek roślinnych,
- zminimalizowanie użycia preparatu w miejscach publicznych, takich jak: parki, place zabaw i ogrody,
- zakaz stosowania środków zawierających glifosat przez osoby fizyczne i firmy niemające odpowiedniej licencji.
15 czerwca 2017 Europejska Agencja Chemikaliów przedstawiła raport na temat glifosatu. Agencja uznała, że nie ma dowodów na powiązanie glifosatu z rakiem u ludzi, glifosatu nie należy też klasyfikować jako substancji powodującej uszkodzenie genetyczne (mutagenne) lub zakłócającej reprodukcję.
Opierając się na badaniach ECHA w październiku Komisja Europejska przedłożyła krajom członkowskim wniosek o odnowienie zatwierdzenia glifosatu na okres kolejnych 10 lat. Jednak wkrótce uznano, że okres ten należy skrócić do lat 5.
W dniu 9 listopada przedstawiciele rządów państw UE obradujący w Stałym Komitecie ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz głosowali nad propozycją Komisji Europejskiej przedłużenia możliwość stosowania glifosatu w UE. Ze względu na brak kwalifikowanej większości głosów decyzja nie została podjęta. Za dalszym dopuszczeniem do sprzedaży glifosatu było 14 państw, przeciw 9 w tym: Belgia, Francja, Włochy, Austria; a od głosu wstrzymało się 5: Polska, Niemcy, Bułgaria, Portugalia i Rumunia. Wniosek został skierowany do Komisji Odwoławczej, która obradować będzie pod koniec listopada br. Jeżeli komisja nie wyda opinii, KE będzie mogła podjąć decyzję samodzielnie. Dodatkowo kraje takie jak: Francja, Włochy, Holandia i Belgia wprowadziły w tym roku ograniczenia stosowania produktów opartych o glifosat w miejscach użyteczności publicznej. W Belgii zakazano też sprzedaży tego środka osobom fizycznym.
Więcej informacji można też znaleźć na stronie Komisji Europejskiej: https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/glyphosate_en
Dokładnie tego samego dnia, w którym miało odbyć się głosowanie, agencja Reuters podała, że naukowcy badający robotników rolnych w USA nie stwierdzili związku między wykorzystaniem glifosatu a nowotworami u ludzi. Badanie jest częścią dużego i ważnego projektu znanego jako badanie zdrowia rolniczego (AHS), które śledzi zdrowie dziesiątek tysięcy stosujących glifosat robotników rolnych, rolników i ich rodzin w Iowa i Północnej Karolinie. W ramach projektu od wczesnych lat 90. gromadzone i analizowane są szczegółowe informacje na temat zdrowia uczestników i ich rodzin oraz stosowania pestycydów, w tym glifosatu. Opublikowane w Journal of the National Cancer Institute (JNCI), badania wykazały, że nie było "żadnego związku między glifosatem", głównym składnikiem popularnego herbicydu Monsanto Roundup "a wszelkimi guzami litymi lub nowotworami układu limfatycznego, w tym chłoniaka nieziarniczego ( NHL) i jego podtypów”. Stwierdzono za to, że istnieją pewne dowody na zwiększone ryzyko wystąpienia ostrej białaczki szpikowej (AML) wśród robotników rolnych.